آخرين درمان چاقي

گفتگو با دکتر محمد طالب‌پور، متخصص جراحي عمومي و فلوشيپ لاپاروسکوپي پيشرفته
 

حتما تا به حال شما هم مثل اکثر ما نسبت وزن به قدتان را در فرمول معروف و خاصي که براي محاسبه ميزان اضافه وزن تعريف شده، قرار داده‌ايد. بله همان فرمول BMI را عرض مي‌کنم (وزن شما به کيلوگرم/ مجذور قد بر حسب متر) که اگر کسي اضافه وزن داشته باشد BMI او بين 25 تا 30 به دست مي‌آيد.
اگر هم آن عدد بين 30 تا 40 باشد چاق محسوب مي‌شود. افرادي که چاق هستند با مراجعه به متخصصان تغذيه و گرفتن انواع رژيم‌ها سعي مي‌کنند به وزن طبيعي برگردند اما بعضي از آنها موفق نمي‌شوند و اينجاست که به توصيه افراد ناآگاه دور و اطراف خود سعي مي‌کنند با انواع جراحي‌ها چربي‌ها را درآورند. چنين جراحي‌هايي هم که بدون عارضه نمي‌شود. اما بالاخره بايد راهي باشد تا از شر چاقي خلاص شوند. به گمانم يک ايده خوب به ذهنم رسيده. ايده‌اي که بدون عارضه است و اين روزها در دنيا بسيار کاربردي است. مي‌توان معده اين افراد را کوچک کرد تا مجبور شوند کمتر بخورند؛ اما چه‌طوري؟ چه کساني کانديد مناسبي براي اين کار هستند؟ بهتر است گفتگوي ما را با دکتر محمد طالب‌پور، استاد جراحي دانشگاه علوم‌پزشکي تهران بخوانيد تا در اين باره اطلاعاتي به دست آوريد.
قبل از پاسخ به شما لازم است يک نکته بسيار مهم فراموش شده را به همه عزيزان يادآوري کنم. افرادي که طبق تعريف علمي دارايBMI بين 30 تا 40 هستند و چاق محسوب مي‌شوند يا کساني که اضافه وزن دارند نبايد به سراغ جراحي بيايند. تا اين محدوده اضافه وزن، بايد با مراجعه‌ به همکاران تغذيه و انجام دادن نرمش و فعاليت مناسب روزانه به وزن طبيعي خود برگردند اما افرادي که داراي BMI بالاي 40 هستند و تحت عنوان بيماران چاق ناميده مي‌شوند، براي انجام چنين جراحي‌هايي نيازمند بررسي‌اند. اضافه وزن اين افراد به حدي است که لفظ چاق به آنها اطلاق نمي‌شود بلکه آنها را بيمار مبتلا به چاقي مي‌ناميم و از آنجا که چاقي مسبب به وجود آمدن بسياري بيماري‌هاست، اين گروه بايد به سرعت درمان شوند وگرنه عوارض و مشکلات ثانويه بيماري چاقي آنها را به انواع ديگر بيماري‌ها نيز دچار خواهد کرد.
عوارض بسيار زيادند. قلبي که براي خونرساني به يک بدن 80 کيلوگرمي در نظر گرفته شده چه‌طور مي‌تواند به بدني با وزن 140 کيلوگرم خون‌رساني کند و سلامت بماند؟ ريسک بالاي ناراحتي‌‌هاي قلبي، مشکلات ريوي و بالا رفتن چربي خون، ديابت، افزايش ريسک بيماري‌هايي چون کمردرد، پادرد و گردن درد نيز از ديگر عوارض است. شب‌ها موقع خواب نفس اين بيماران‌ بند مي‌آيد و دچار آپنه مي‌شوند که موجب اختلال خون‌رساني به مغز و کاهش قدرت ذهني آنها مي‌شود. حتي کليه‌ها نمي‌توانند در سلامت بمانند. ريسک سرطان پستان، رحم و تخمدان در خانم‌ها رابطه خيلي نزديک با چاقي دارد. همه اين مواردي که گفتم براي اضافه وزن 10 کيلوگرمي نيست بلکه افراد مدنظر ما گاهي 40 تا 50 کيلو اضافه وزن دارند! اينجاست که بايد سريع درمان شوند تا از عوارض ياد شده پيشگيري کنند.

اگر آمار بگيريد و حتي ميزان انگيزه آنها را براي کاهش وزن به حداکثر برسانيد، در عمل خواهيد ديد کمتر از 10 درصدشان موفق مي‌شوند. حجم معده اين افراد در حالت عادي شايد به اندازه حجم يک پارچ باشد، بالاي 5-4 ليتر! براي همين بايد به‌عنوان جراح کمي به آنها کمک کنيم و شرايطي را فراهم بياوريم که بتوانند راحت‌تر رژيم بگيرند. ما به چند روش اين آمار 10 درصدي را به موفقيتي بالاي 60 درصد مي‌رسانيم.
سوال جالبي بود. موفق‌ترين افرادي که مي‌توانند از بيماري‌ چاقي نجات يابند جوان، خانم و مجرد هستند بنابراين بيشترين انگيزه را کسي دارد که هر سه فاکتور در اوست. يعني خانم‌هاي جواني که هنوز ازدواج نکرده‌اند و پرانگيزه به سمت تناسب اندام حرکت مي‌کنند.
ما حجم معده آنها را به زير 100 سي‌سي مي‌رسانيم تا با مصرف غذاي کمتر احساس سيري کنند و ناخودآگاه و به مرور عادات غذايي‌شان را اصلاح کرده و با پرخوري خداحافظي نمايند. کوچک کردن معده تکنيک‌هاي مختلفي دارد که يکي از اين تکنيک‌ها گذاشتن حلقه دور معده است تا با فشار مداوم اين حلقه روي معده، حجم ورودي غذا کنترل شود.
بله، ممکن است در طول مدت زمان معده را سوراخ کند يا وجود اين جسم خارجي سبب عفونت شود يا حلقه جابه‌جا شود اما راه دوم، جراحي گاستريک باي‌پس است که 50 سي‌سي‌ از قسمت بالاي معده را نگه مي‌دارند و بقيه معده را مي‌برند. سپس معده را به روده باريک وصل مي‌کنند. اين کار هم با اينکه عمل موفقي است اما به نظر من يکجور زياده‌روي است چون ما هم معده را کوچک کرده‌ايم و هم باعث سوءجذب در فرد شده‌ايم و اين کار تا حدي تهاجمي است.
بله، در دنيا مقبوليت روشي به نام پليسه زدن معده، ثابت شده که ما تمام طول معده را مثل يک دامن يا آستين پليسه مي‌زنيم، قسمت‌هاي پليسه به داخل معده رفته و عملا فضاي آن را تنگ مي‌کند. به خاطر محدود شدن فضا، شما کمتر غذا مي‌‌خوريد و اگر هم بخواهيد زياده‌روي کنيد، معده با احساس درد به شما مي‌گويد لطفا نخور. معمولا به‌طور متوسط چند ماه بعد از جراحي عادات بد غذايي افراد با اين شرايط ايجاد شده اصلاح مي‌شود. خوب است که يک توفيق اجباري براي اين بيماران حاصل مي‌شود اما اي کاش از همان طفوليت و بدون پديد آمدن اين همه عوارض تهديدکننده سلامتي، خانواده‌ها بچه‌ها را به کم خوردن و سلامت ماندن تشويق کنند چون وقتي چاق و چاق‌تر شوند توانمندي لازم را براي کنترل خود نخواهند داشت.
منبع:www.salamat.com